In de ban van de Ringen (#7): Johnny Weissmuller van zwemkampioen tot 'jodelende' Tarzan

In deze sportzomer komt NieuwsNL met een serie over bijzondere, bizarre en komische gebeurtenissen, zowel binnen als buiten de sportarena, gedurende de vroege geschiedenis van de Olympische Spelen. Iedere 2 dagen een nieuw verhaal. In deze aflevering  et verhaal van Johnny Weissmuller: Van de grootste Olympische zwemkampioen ooit en de enige echte Tarzan, tot bewoner van een armenhuis voor berooide acteurs.

Een groter zwemkampioen dan hij moet zich nog aandienen. Mark Spitz, Matt Biondi, Ian Thorpe, Michael Phelps en ook onze eigen Pieter van den Hoogenband, allemaal leuke jongens die rap door het water kunnen of konden spartelen, maar de legendarische status van Johnny Weissmuller, de 5-voudige Olympisch kampioen van de Spelen van 1924 en 1928, hebben ze toch nooit kunnen bereiken.

Ongetwijfeld heeft zijn rol als Tarzan in de vele gelijknamige films daar ernstig aan bijgedragen,maar zijn sportieve erelijst mag daardoor niet in de schaduw komen te staan. Want ga na: behalve zijn 5 gouden medailles op de Spelen vestigde hij 51 wereldrecords, won 52 gouden medailles bij nationale zwemkampioenschappen, won 36 individuele nationale titels en verloor nooit een wedstrijd gedurende zijn 10-jarige zwemcarrière.

Toch had het allemaal heel anders kunnen lopen. Het had maar weinig gescheeld of Johnny Weissmuller was voor de Spelen van 1924 gediskwalificeerd. Op weg naar de Spelen had Johnny zich voor 't eerst als een soort Tarzan gemanifesteerd door zijn oerinstict te botvieren op een fietser, die de nodige verwensingen had geuit aan het adres van de VS-atleten. Naar aanleiding van dit incident moest het Olympisch Comité van de VS bij de Parijse en de Olympische autoriteiten flink pleiten om hem bij de Spelen te laten blijven. Het is aan die VS-lobby te danken dat Weissmuller zijn weg naar legendarische status kon ingaan.

En dan in te denken dat Weissmuller eigenlijk niet eens officieel Amerikaan was. Weliswaar stond in zijn paspoort dat hij in 1905 was geboren in Windber in de staat Pennsylvania als Johnny Weissmuller, later bleek echter dat hij eigenlijk in 1904 in Szabadfulu, in het toenmalige Hongaars-Oostenrijkse Rijk, was geboren, als Weissmüller János, en dat hij zijn paspoort had vervalst om als Amerikaan mee te kunnen doen aan de Olympische Spelen.

Ongeacht het ongeëvenaarde niveau van zijn zwemprestaties is Johnny Weissmuller toch vooral de geschiedenis ingegaan als de enige echte Tarzan. In maar liefst 11 Tarzan-films hing hij 'jodelend' in de lianen. Want wat doorging als de ultieme strijdkreet van de meest begeerde oermens, bleek niets meer dan een soort baltskreet uit Tirol. Zoals hij zelf later aangaf had hij het jodelen meegekregen door zijn half Oostenrijkse komaf, en had hij dat gebruikt in zijn films.

Tot 1948 lachte het leven Weissmuller toe. Zwemkampioen, succesvol filmacteur, en vrouwen die voor hem in de rij stonden. Maar liefst vijfmaal plukte hij gretig een van hen uit die rij om mee te trouwen. Nadat zijn derde huwelijk stukliep kwam er echter een ommekeer in zijn welvarende bestaan. Johnny bleek niet in de wieg gelegd als succesvol zakenman en evenmin als ideale echtgenoot. Dit leidde ertoe dat hij zowel financieel als emotioneel volledig geruïneerd raakte.

Uit pure geldnood aanvaardde hij op 69-jarige leeftijd een job als portier in het Caesars Palace Hotel in Las Vegas, waar hij de hotelgasten ontving met de woorden: "Me Tarzan, you welcome". Hij greep naar de fles en belandde in een ouderhuis voor verarmde toneelspelers in Acapulco, waar hij in 1984 overleed. Bij zijn begrafenis werd op zijn eigen verzoek de fameuze Tarzan-kreet driemaal afgespeeld.