In de ban van de Ringen (#6): Koeken bakken voor de ultieme hink-stap-sprong

In deze sportzomer komt NieuwsNL met een serie over bijzondere, bizarre en komische gebeurtenissen, zowel binnen als buiten de sportarena, gedurende de vroege geschiedenis van de Olympische Spelen. Iedere 2 dagen een nieuw verhaal. In deze aflevering  aandacht voor het motorisch ongeveer onmogelijke atletieknummer: de hink-stap-sprong en voor 'koekenbakker' James Brendan Connolly in het bijzonder, de allereerste medaillewinnaar van de Moderne Olympische Spelen. 

We mogen sport dan zien als een gezonde vorm van recreatie, de oorsprong, zeker bij de atletieknummers, heeft meestal niets met recreatie te maken en alles met het principe van 'leven en overleven'.

Hardlopen, springen, werpen, hindernissen nemen... allemaal nodig om afstanden te overbruggen, om te vluchten of te achtervolgen, om te jagen of om jezelf te beschermen. Maar welk doel had men ooit voor ogen bij de hink-stap-sprong? Wie heeft ooit deze vreemde combinatie van hinkelen en springen, een soort van bewust in verwarring brengen van de menselijke motoriek, bedacht? Je zou toch denken dat als je zoiets als serieuze sport toelaat op de Spelen ook de weg open ligt naar ´speerwerpen met je voeten´ of ´hordelopen op je handen´. Maar toch: de hink-stap-sprong staat al vanaf 1896 op het programma. Hoe dat zover gekomen is? Welnu, je kunt het raden, puur door een stomme vergissing!

Het hink-stap-springen werd voor het eerst beoefend door de Kelten aan het eind van de 19e eeuw op basis van de gedachte dat de oude Grieken deze sport ook al beoefenden. Dat bleek echter niet helemaal te kloppen. De oude Grieken deden gewoon aan verspringen, alleen telden ze de resultaten van de drie sprongen bij elkaar op. Een ‘foutje’ waar we nu, 128 jaar later, nog steeds mee leven.

Als een onderdeel echter 128 jaar kan bestaan dan zijn er blijkbaar toch voldoende liefhebbers voor. Hink-stap-springen heeft zelfs een historisch verleden. Dit onderdeel was namelijk het openingsnummer van de eerst moderne Olympische Spelen in 1896 in Athene en leverde de eerste winnende medaille van de Spelen op sinds het jaar 385 na Chr. Deze zilveren medaille (goud werd pas later ingevoerd) werd gewonnen door de Amerikaan James Brendan Connolly, die hink-stap-springend een afstand wist te overbruggen van 13 meter en 71 centimeter.

Wellicht moeilijker dan het hink-stap-springen zelf was de manier waarop Connolly de Olympische Spelen had weten te bereiken. Connolly was de zoon van arme Ierse immigranten, maar had zichzelf voldoende op weten te werken om te gaan studeren aan de universiteit van Harvard. Nadat hij Amerikaans kampioen geworden was, wilde hij meedoen aan de Olympische Spelen in Athene. De rector van de universiteit gaf echter geen toestemming zijn studie te onderbreken, hetgeen bij Connolly tot zoveel boosheid leidde dat hij woedend de deur achter zich dichtsloeg en zwoer nooit meer een voet in Harvard te zullen zetten.

Vervolgens sloot hij zich aan bij de Sufford Athletic Club in South Boston, via welke club hij kon deelnemen aan de Spelen. Er resteerde echter nog één probleem: in 1896 bestonden er nog geen sponsors. En als je zelf geen geld hebt, hoe kom je dan in Athene? Gelukkig kreeg hij hulp van twee geestelijken van zijn parochie, die samen met de goedhartige parochiane Sabrina Lydon, koeken bakten en de opbrengst daarvan schonken aan Connolly, waardoor deze zijn reis kon bekostigen. En op 20 maart 1896 stapte hij aan boord van de oceaanreus Fulda.

Ook de reis kende echter nog een onverwachte hindernis. Want in Napels, vanwaar hij verder moest reizen per trein, werd hij beroofd van zijn toegangsbewijs voor de Spelen. De dieven hadden er blijkbaar geen rekening mee gehouden dat een hink-stap-springer ook kan hardlopen. En met een Olympia-waardige sprint wist Connolly de dieven te achterhalen en zijn ticket terug te veroveren.

Na drie weken arriveerde Connolly uiteindelijk nog net op tijd in de Griekse hoofdstad. De dag na aankomst moest hij al aantreden voor zijn ´gedroomde sprong'. Van een ideale voorbereiding was dus zeker geen sprake, ook al omdat hij, om vooral niet onbeleefd over te komen, de avond vóór zijn Olympisch optreden ook nog deelnam aan festiviteiten waarvoor de Atheners hem hadden uitgenodigd. Het feit dat hij die nacht nauwelijks zijn bed zag belemmerde hem echter niet om toch de eerste Olympisch Kampioen te worden van de Moderne Olympische Spelen.

Na zijn reis naar Athene had Connolly blijkbaar de smaak van het reizen te pakken. Hij zwierf daarna tientallen jaren over zeeën en oceanen, werd journalist en oorlogscorrespondent en schreef in totaal 25 boeken en honderden korte verhalen. In 1949, hij was toen 80 jaar oud, werd hem uitgerekend door de Harvard University een eredoctoraat aangeboden. Echter, ook na 53 jaar bleef Connolly onvermurwbaar. Zoals hij ooit had gezworen zou hij geen voet meer zetten in Harvard, en weigerde hij het eredoctoraat.