Heemstede natuurnieuws 27 oktober: Bollentijd

Al het organisch materiaal zoals voedsel wordt bewaard bij koele temperaturen of ingevroren om het goed te houden. Een interessante uitzondering op die regel zijn de bloembollen. Die worden juist bewaard bij 25 graden want bij die temperaturen blijven ze in rust toestand. Bloembollen worden juist wakker en actief als ze een tijdje vorst hebben ondergaan. Dat heeft weer te maken met hun levenscyclus: in principe groeien alle planten op zonlicht en dat is het meest  beschikbaar van mei t/m september. Dus dat is de periode met massale groei. Maar soorten die in de bosondergroei leven hebben dan te maken met een probleem want in het bos sluiten de boomkronen zich dan en wordt het aardedonker. Maar van december tot mei is het wel licht op de bosvloer. Van die kans hebben de sommige soorten gebruikt gemaakt. Ze maken niet alleen zaden maar ook bollen en wortelstokken die zo veel reserve stoffen bevatten dat ze ‘voor de zon uit’ kunnen groeien. Zo is er naast de veldbloemen die van april t/m september bloeien een heel ander categorie soorten ontstaan die van december t/m mei bloeien. Dat heeft evolutionair ook weer goed uitgewerkt zodat insecten voor mei ook iets te eten hebben aan nectar en stuifmeel. Groei bij nul tot 5 of 10 graden gaat natuurlijk niet zo snel als bij 20 of 25 graden. Daarom beginnen de bollen in het bos met hun groei in oktober/november en daarom is de nachtvorst is hun wekker geworden. Veel van die bosplanten vallen onder de categorie stinsenplanten: sneeuwklokjes, wilde krokus, anemonen, wilde narcis, wilde hyacint (blue bells), winterakoniet  etc. Hun bolletjes plant je in deze periode. ( foto stinsenbollen in bloei)

Dat planten van stinsenbollen hebben we deze week weer gedaan in het Sorghbosch. 5.000 stuks naast de 200.000 die we er de afgelopen jaren al geplant hebben op plekken waar we overdadige ondergroei van esdoorn, brandnetel en zevenblad hebben verwijderd. We planten soorten die van december t/m mei bloeien: de grote sneeuwklok in december, de gewone boerensneeuwklok in januari en februari, de winterakoniet in februari, de krokus in maart, de narcis in maart en april en de wilde hyacint in mei. Het zijn ook verwilderingsbollen. Die sterven niet in 3 jaar uit zoals bij doorgefokte tulpen maar elk jaar verdubbelen de bollen zich. Zo krijg je van 5.000 bolletje in een jaar of vijf 150.000 stuks waarbij elke bol een pol is geworden die je weer kunt splitsen en zo gaat dat proces door als je met de natuur meewerkt.

De bloemenweides zijn deze week ook gefreesd. Hopelijk blijft het nog een tijdje 10-15 graden. Dan kiemen de zaadjes van de veldbloemen zoals klaprozen en  worden stevige bladrozetten met diepe wortels die de winter overleven en de meerjarige grassen onderdrukken. Het was beter geweest als dat half september was gebeurd maar dankzij de klimaatverandering kan het nog steeds goedkomen. Zaden laten ontkiemen in de herfst is beter dan zaaien in april want dan loop je een groot risico dat er na 1 bui regen, 3 droge weken van 25 graden volgen. En met een worteltje van 1 cm overleven die kiemplantjes dat niet. Als ze een wortelstelsel van 15- 20 cm diep maken in de herfst en vroege voorjaar is dat geen probleem. Overigens kunnen inheemse soorten prima tegen vorst, ze staan gewoon een tijdje stil in hun groei.

Elke vrijdag werken we op Meermond en op zaterdag in het Sorghbosch om boompjes te redden en op woensdag in Landgoed Iepenrode of Vogelenzang. Inmiddels draait de meerbomen.nu campagne op volle toeren. Overal in Nederland en in de regio kun je ook helpen als je je aanmeld bij ’ik doe mee’. Individueel of als groep, eenmalig of structureel. Alles kan.

Het is leuk en voldoening scheppend om er samen iets moois van te maken. Voor meer info en om een keer te komen kijken, te helpen of met een vraag: [email protected] .

Franke van der Laan