Heemstede natuurnieuws 10 augustus: Cichorei

Franke van der Laan van de Stichting MEERgroen uit Hoofddorp vertelt met regelmaat over bijzondere natuurfenomenen in Heemstede. Hij hoopt ook dat u zijn ogen en oren wilt zijn voor interessante of onbekende zaken die hij graag nader wil uitdiepen.

Franke:

Cichorei

Op dit moment bloeit de Cichorei volop. Het is een vrij hoge plant die wel 2 m hoog kan worden met opvallende lichtblauwe lintbloemen (foto). Deze plant staat vaak in wegbermen maar ook in de bloemenweides. Op Meermond tref je hem veel aan. Cichorei is een vaste plant met een stevige dikke penwortel. Cichorei hoort bij de grote composietenfamilie net als b.v. de zonnebloem, kamille en de margriet.

Wat weinig mensen weten is dat andijvie ook een Cichoreisoort is en dezelfde soort bloemen krijgt als je hem door laat schieten en in bloei laat komen. Ook witlof of Brussels lof en groenlof zijn Cichorei-soorten. Witlof is ontstaan omdat in België werd ontdekt dat als je de dikke wortels uitgraaft en onder turfmolm in het voorjaar en dus in het donker liet uitlopen, dat er eetbare witte kroppen loof uit groeiden.

Uit de geroosterde en gemalen wortels van de Cichorei kan een soort koffiesurrogaat worden gemaakt. Dat komt omdat de wortels een hoog gehalte aan insuline- en bitterstoffen bevatten. In bv. de Tweede Wereldoorlog was dit de enige manier om een soort koffiedrank te maken. Cichorei heeft ook allerlei medicinale toepassingen zoals bijvoorbeeld voor leverkwaaltjes. Net als veel ander bittere producten (zoals kinine) heeft Cichorei ook een werking tegen malaria. Ook kan er een versterkings- en kalmeringsmiddel van de bloemen van worden gemaakt genaamd likkepot. Daartoe worden verse bloemen klein gesneden en fijn gestampt en met veel suiker of honing in een afgesloten pot in de zon gezet. Na enige tijd in de zon kan dit lang in het donker bewaard worden. De naam likkepot geeft de toepassingswijze aan. Smakelijk eten! Oorspronkelijk komt de Cichorei uit het Middellandse zeegebied maar al in de tijd van Romeinen is deze soort naar onze regio gekomen als een blijvertje. Cichorei groeit graag op vochtige of droge voedselrijke- en kalkhoudende grond tussen ander hoge planten zoals in bermen.

Beheerwerk                                                                                                                                                                      

Op Meermond waren we een hele dag druk bezig met 'koppensnellen'. Die term gebruiken  we om de veelvuldig voorkomende Europese berenklauw van bijna rijpe zaden te ontdoen. De bloemen hebben we graag, maar nog 100-1000x zoveel berenklauw is een beetje teveel van het goede. Veel vaste planten hebben inmiddels ook zaad. Dus voor nieuwe bloemenweides hebben we zaad van cichorei, knoopkruid, zeepkruid verzameld. Daar kunnen we elders weer een halve ha. mee opfleuren.

Waar kunt u zelf aan meedoen?  

Van nu tot november vrijdag werken we elke vrijdag weer op Meermond. 

Het is leuk en voldoening scheppend om er samen iets moois van te maken. Voor meer info en om een keer te komen kijken, te helpen of met een vraag: [email protected] .

Franke van der Laan