Verschil tussen slijmzwammen en amoeben

Franke van der Laan van de Stichting MEERgroen vertelt met regelmaat over bijzondere natuurfenomenen in Heemstede. Hij hoopt ook dat u zijn ogen en oren wilt zijn voor interessante of onbekende zaken die hij graag nader uitdiept.

Jammer genoeg stopt de Heemsteedse Courant er mee na deze week. De column blijf ik schrijven en is op digitale media te vinden: vanaf zondagavond op stichtingmeergroen.nl/nieuws en op digitale media zoals nlmagazines.nl, heemstede.lnieuws.nl, haarlemmermeernieuws.nl, 023magazine.nl en nlmagazines.nl

De laatste column in de gedrukte media verdient een speciaal onderwerp te krijgen en die zijn er genoeg. Tot mijn favoriete soorten behoren de slijmzwammen. De naam slijmzwam belooft niet veel goeds maar schijn bedriegt. Ten eerste zijn slijmzwammen geen zwammen. Het zijn een soort eencellige amoeben. Dat wil zeggen: ze hebben geen zwamdraden en geen celwanden. Deze slijmzwammen zijn jagers die in rot hout of in de bodem op jacht zijn naar bacteriën en andere microscopische eencelligen. Ze bewegen zich door zich uit te stulpen en jagen ook door hun prooi te omsluiten. Als het tijd is om zich voort te planten wordt het helemaal leuk. Dat doen ze als het bv droog wordt of juist als ze met te veel op elkaar zitten. Dan geven ze een stof af waardoor ze allemaal naar elkaar toe gaan en dan kruipen ze als grote of kleine blob ook uit de grond of uit het hout. Die blobs zijn heel zacht, vandaar de naam slijmzwam. Sommige soorten heten dan ook heksenboter of boompuist. Die blob heet plasmodium. Het spooky-achtige is ook dat dat plasmodium wel 10 tot 50 cm kan kruipen. Mettertijd verdroogt die blob en vormt zich een vlies. Dat vlies is een soort huid waarbinnen de miljoenen amoeben hun identiteit opgeven. Dat plasmodium is eigenlijk de grootste cel die er bestaat en deze zijn soms wel 80 cm groot. Het meest bijzondere van slijmzwammen is dat hun celkernen nog de zelfstandigheid hebben om zich voort te planten en sporen te vormen binnend at vlies en daardoor worden slijmzwammen wel tot een apart rijk gerekend. Er zijn ca 2.000 soorten bekend. Deze hebben vaak mooi kleuren. Op de foto een mini oranje slijmzwamkolonie met alleen een Latijnse naam.

Wat gebeurt er al?

Voor het eerst sinds ruim een half jaar zijn we met onze Meermond groep weer een keer aan het werk geweest in Groenendaal. Die werkdag was samen met de boswachters, de Vrienden van Groenendaal en met meerbomen.nu. Dat leverde een groep op van meer dan 25 mensen ondanks dat er regen voorspeld was. Omdat de lieve heer deze inzet waardeerde bleef het droog en konden we 10.000 bramen verwijderen en 1.400 boompjes redden. Die bramen worden een serieus probleem in heel Groenendaal. Bramen zijn een indicatorsoort voor een overmaat aan stikstof. In Groenendaal zijn het niet de vliegtuigen of de varkens die de het stikstofprobleem vormen maar de overmaat aan honden die er uitgelaten worden. Hondenpoep wordt nog wel eens opgeruimd maar daar zit weinig stikstof in. Die stikstof zit in de hondenplas van de bijna 1.800 dagelijks bezoekers, 3 tot 5x per dag,:meer dan 2,5 miljoen liter, elk jaar weer…

Dat redden van boompjes blijven we elke dag doen tot 1 april. Komende vrijdag ook weer in Groenendaal vanaf 9 uur vanaf de boswachterskeet. Deze boompjes bieden we aan iedereen gratis aan (zie meerbomen.nu). Wie zich zorgen maakt over klimaat en biodiversiteit nodigen we uit om ook mee te doen. Op o.a. 24 november gebeurt dat in het Sorghbosch. Naast bomen planten gaan we dan ook bolletjes planten in de vrijgemaakte vakken.

Het is leuk en voldoening scheppend om er samen iets moois van te maken. Voor meer info en om een keer te komen kijken, te helpen of met een vraag: [email protected]