Als redacteur en fotograaf van Heemstede.nieuws.nl had ik recent een interview met burgemeester Astrid Nienhuis. Omtrent haar opleiding en arbeidzame leven is reeds veel informatie op het internet terug te vinden. Ik heb met mijn vragen aan mevrouw Nienhuis geprobeerd daarop wat aanvulling te krijgen. Natuurlijk vroeg ik haar ook hoe zij het burgemeesterschap van Heemstede heeft beleefd de afgelopen maanden..
Het interview
9 april 1965 bent u geboren…Waar stond uw wiegje – hoe zag het gezin er uit – waren jullie religieus
Mijn wiegje stond in Nijmegen, in de Grameystraat. Ik ben thuis geboren. Ons gezin bestaat uit vader, moeder en drie meiden. Ik ben de middelste. Mijn oudste zus was gynaecologe en is in 2008 overleden. Mijn vader is al in 1996 overleden.
Mijn vader kwam uit een gereformeerd- en mijn moeder uit een katholiek gezin. In die tijd moest je dan de kerk verlaten om met elkaar te kunnen trouwen. Wij gingen in onze jeugd tot een bepaalde leeftijd met onze ouders naar de kerk, maar mijn ouders voedden ons niet echt religieus op, ze gaven ons wel normen en waarden mee.
Hoe ziet uw gezin er nu uit?
Moeder en twee jongens. Inmiddels bijna 14 en 15 jaar oud.
Hoe vinden uw kinderen het om een moeder als burgemeester te hebben?
Ze zijn dat natuurlijk al even gewend vanwege mijn burgemeesterschap in Landsmeer. Toen ik daar in 2011 werd voorgedragen als burgemeester vonden zij dat best even spannend. Toen hebben ze ook geleerd wanneer het wel en soms misschien ook niet verstandig is om te vertellen dat je de zoon van de burgemeester bent.
U studeerde in 1992 af in de rechtsgeleerdheid aan de Universiteit Utrecht. Vanaf 1988 gaf u les op de Universiteit.
Al tijdens mijn studie begon ik met lesgeven omdat ik dat leuk vond. Ik heb werkgroepen gegeven maar ook basiscolleges voor 100 studenten tegelijk. Daarnaast ben ik een jaar docent recht- en wetskennis geweest aan de Slagersvakopleiding in Utrecht; de enige dagopleiding voor slagers op MBO-niveau.
De leerlingen gingen vier dagen naar school en één dag werken. Ik heb daar een hele leuke tijd gehad. Klassen van 25 tot 30 jongens en een paar meisjes. In het weekend kwamen sommige leerlingen weleens in de problemen, kregen ruzie in de kroeg of onenigheid met de huisbaas en dan hielp ik ze graag. Regelmatig haalden ze me dinsdagavond op voor de kroeg. Heel gezellig.
Daarna vanaf 1993 bij een Nijmeegs advocatenkantoor. Wanneer ik het heb over ‘de scheiding der machten’ de ‘trias politica’ – de wetgevende, de uitvoerende en de rechterlijke macht – dan heeft u van al die categorieën iets geproefd.
In de rechterlijke macht heb ik inderdaad gedurende langere tijd gewerkt, als officier van justitie. In de wetgevende macht gedurende een jaar, als gemeenteraadslid in Velsen. Van de veiligheidsdriehoek – de burgemeester, officier van justitie, politie – heb ik twee van de drie rollen vervuld. Wie weet wat de toekomst brengt.
U werkte als officier van justitie ook samen met de gemeente Alkmaar.
Toen ik Alkmaar werkte, bestreed ik vooral de mensenhandel in de stad. In Alkmaar werkten toen dames gedwongen in de prostitutie op de Achterdam. Ik leidde de strafrechtelijke onderzoeken en werkte nauw samen met de burgemeester die ramen sloot als sprake was van misstanden. Zo trokken we samen op. Op verzoek van de burgemeester heb ik samen met hem de gemeenteraad een beeld geschetst over de situatie. Dat was mijn eerste kennismaking met de gemeentelijke politiek.
Toen u samenwerkte met de burgemeester speelde toen bij u ook de wens of gedachte om zelf burgemeester te worden?
Nee, die gedachte speelde toen nog niet.In 2008, toen Harry Borghouts Commissaris van de Koning was in Noord-Holland, heb ik de eerste stap gezet richting het burgemeesterschap en een bijeenkomst bijgewoond voor diversiteit in het burgemeestersambt. Geïnteresseerd geraakt in de lokale politiek, gaf ik mij op voor de verkiezingen voor de gemeenteraad in Velsen in 2010 en kwam ik in de raad daar.
Welk van de functies die u tot nu toe heeft vervuld vindt u het leukst?
Het enige correcte antwoord is natuurlijk ‘burgemeester van Heemstede’. De diversiteit is erg leuk: het ene moment zit je bij een 60-jarig huwelijk, het volgende moment moet je optreden in een crisissituatie. Ik geniet volop van de contacten met inwoners en ondernemers. Als burgemeester kun je ook een beetje mee denken over de koers van de gemeente. Dat maakt het vak heel afwisselend.
Natuurlijk denk ik ook met genoegen terug aan die spannende momenten waarop ik voorheen als officier van justitie ’s morgens vroeg op pad ging om een aantal verdachten aan te houden, nadat politie maandenlang onderzoek naar hen had gedaan, zonder dat de verdachten dat wisten. Door op dat soort momenten zelf aanwezig te zijn, heb je een beter beeld van de gebeurtenissen. Dat komt de kwaliteit van de behandeling van de zaak op zitting ten goede.
Voorheen als officier van justitie, maar nu als burgemeester moet u weleens beslissingen nemen waar mensen moeite mee hebben. Hoe gaat u daarmee om? Bent u weleens bang voor represailles?
Mijn ervaring is, dat het belangrijk is eerlijk, open en oprecht contact te zoeken, te luisteren en de betrokkenen de gelegenheid te geven om hun verhaal te doen. Uiteindelijk zal een beslissing vallen. Die moet je goed uitleggen. Dat is belangrijk. Tegelijkertijd is het een gegeven dat je ‘t nooit iedereen naar de zin kan maken.
Helpt uw officiersperiode u bij het uitoefenen van het burgemeesterschap?
Jazeker. Ik weet veel van Openbare Orde en Veiligheid en de veiligheidspartners, politie en openbaar ministerie. Vooral in de strijd tegen ondermijning en bewaking van de integriteit van het gemeentebestuur is het zeker een voordeel.
Heeft u ooit een andere politiek-bestuurlijke functie geambieerd, bijvoorbeeld kamerlid, Commissaris van de Koning?
Nee. Ik denk oprecht dat in deze tijd de gemeente de leukste bestuurslaag is. Je staat het dichtst bij de bevolking. Het resultaat en de tevredenheid is onmiddellijk voelbaar en zichtbaar. De democratie is enorm in beweging, juist op het gemeentelijk niveau. In toenemende mate wordt inwoners ruimte gelaten om mee te denken en te doen; het Heemsteedse Havenlab is daar een mooi voorbeeld van. In de Tweede Kamer kan het jaren duren voordat je echt iets hebt betekend voor mensen. Daar heb ik te weinig geduld voor.
Fred Teeven was ook officier van justitie en werd landelijk politiek actief. Hij werd na zijn vertrek zelfs buschauffeur. Wat vindt u hiervan?
Ik heb met Fred Teeven samengewerkt. Het siert hem dat hij chauffeur is geworden. Dat zegt iets over hem als persoon en ik kan mij niet anders voorstellen dan dat hij heel veel plezier heeft op de bus.
U bent al weer enkele maanden burgemeester van Heemstede. Hoe ervaart u het tot nu toe?
Ik geniet elke dag volop; van de contacten met inwoners en de bezoeken aan verenigingen en bedrijven, de omgeving, de kwaliteit van de medewerkers hier in huis, het nadenken over de rol van de gemeente en waar Heemstede voor staat. Er komt veel op de gemeenten af, bijvoorbeeld op het terrein van duurzaamheid. Heemstede is bovendien innovatief en heeft het lef om te experimenteren, ook op het terrein van democratie. Dat spreekt mij zeer aan.
Wilt u tenslotte zelf iets toevoegen aan ons gesprek?
Ik ben echt heel benieuwd hoe we Heemstede met elkaar verder gaan vormgeven en de uitdagingen aangaan, bijvoorbeeld op het terrein van duurzaamheid, wonen en mobiliteit. Hoe inwoners en de politiek ondersteund door ambtenaren in toenemende mate samendingen tot stand gaan brengen. Hoe kunnen we van 1 + 1 drie maken? Ik was kortgeleden bij de Makathon, georganiseerd op de Hartekamp. Daar waren leerlingen van verschillende opleidingen bijeen om samen oplossingen te bedenken voor een aantal dilemma’s in de zorg. Daar kwamen hele ingenieuze ideeën uit voort, juist omdat vanuit verschillende perspectieven naar de problemen is gekeken. Een mooi voorbeeld. Ik kijk daarom uit naar de ontwikkelingen de komende jaren.
