De gemeenteraadsverkiezingen komen eraan. Woensdag 21 maart mogen we weer richting stemlokaal; wat mij betreft een voorrecht. Maar hoe denken andere Heemstedenaren hierover? Om antwoord te geven op deze vraag duik ik in de cijfers en deel enkele veelzeggende feiten. Met nog twee maanden te gaan komt u hierdoor misschien alvast een beetje in de ‘stemming’.
Na wat zoeken op internet tref ik een top vijf van beste gemeenten op het gebied van leefbaarheid. Heemstede staat hierin op nummer vier. Elsevier Weekblad en Bureau Louter onderzoeken voor deze top vijf jaarlijks het woongenot in Nederlandse gemeenten en hanteren hierbij meer dan honderd indicatoren. De indicatoren variëren van winkelplezier en arbeidsmarkt tot – daar is ‘ie weer – overlast door hondenpoep. Gezien de topvijfnotering zou u denken dat er niet veel te klagen valt in en over Heemstede. De gemeenteraad zal het wel goed doen.
De gemeenteraad van Heemstede telt 21 leden, tegenover 45 raadsleden in de grootste gemeente van Nederland: Amsterdam. Weet u dat een gemeenteraad altijd een oneven aantal leden heeft en een eventuele uitbreiding van de raad – alleen mogelijk bij verkiezingen – altijd bestaat uit twee leden of een veelvoud daarvan? Op dit moment is de gemeenteraad van Heemstede samengesteld uit HBB, D66, VVD, CDA, GroenLinks en PvdA. Heemsteeds Burger Belang (HBB) behaalde bij de verkiezingen in 2014 vijf zetels en werd hiermee de grootste partij. Groter dan de VVD. Interessant toch?
Even over de opkomst dan. Het jaar 1958 kende de hoogste landelijke opkomst ooit bij gemeenteraadsverkiezingen: 94.6% van alle stemgerechtigden kwam opdagen. Sindsdien daalt de landelijke opkomst en hadden we in 2014 een opkomst van slechts 54%. Ik wil niet speculeren, wel vraag ik mij af waarom alledaagse verwondering en frustraties over gemeentelijke zaken toenemen en we onze burgerlijke en politieke invloed hierop steeds vaker links laten liggen. Overigens lag het opkomstpercentage in Heemstede bij de verkiezingen in 2014 hoger dan het landelijk gemiddelde: 64.50%. Dat is fraai maar er mag best wat meer bij.
Uit mijn dagelijkse praatjes blijkt dat velen niet helemaal of helemaal niet weten waar een gemeenteraad voor dient. Voor hen een beknopte samenvatting. Een gemeenteraad kent drie rollen: de volksvertegenwoordigende, controlerende en kaderstellende rol. In gewoon Nederlands betekent dit dat de gemeenteraad op lokaal niveau burgers vertegenwoordigt, vooraf en achteraf het beleid van het college van burgemeester en wethouders controleert en op hoofdlijnen het gemeentelijk beleid bepaalt. Geen geringe of gemakkelijke opgave. Daar vindt u vast iets van.
Nu u weet wat een gemeenteraad doet en betekent, loont het misschien de moeite een prioriteitenlijstje te maken voor uzelf. Wat ziet u graag behouden en wat mag, liever vandaag dan morgen, veranderen? Gezien de regelmatige ergernis op straat, frustratie in het verkeer, verzuchting op het schoolplein en lumineuze vondsten tijdens koffiepauzes op het werk, vermoed ik dat alle Heemstedenaren vlot een wensen- of ergernissenlijst samen zullen stellen. Vergeet hierbij vooral ook de mooie dingen niet: wat maakt Heemstede zo fijn? Stil uw ongenoegen, voeg de daad bij het woord en grijp in maart uw kans. Want zeg nou eerlijk: stemrecht is toch een voorrecht?
