Heemstede: Molenaar Guus Boers vertelt over zijn werkzaamheden

Foto: Charles Duijff

Molenaar Guus Boers zorgt goed voor het molentje in Groenendaal. Hij doet dat ook 1 dag per week voor molen De Adriaan aan het Spaarne te Haarlem en ook voor een molen aan de Zaanse Schans. De leeftijd van het molentje van Groenendaal is onbekend, maar het komt al voor op een prent uit 1781. Mogelijk heeft de molen nooit een functie gehad, maar was het een folly, gebouwd voor de eigenaar van het landgoed, de rijke industrieel Hope. (bron Wikipedia)

Stoommachine

Bij het nog bestaande molentje is in 1781 in opdracht van toenmalig eigenaar John Hope een ‘vuurmachine’ geplaatst. Het was na Blijdorp-Rotterdam de tweede stoommachine in Nederland en bovendien de eerste in Nederland geconstrueerd, door de in Amsterdam woonachtige Fries R.L.Brouwer. Deze stoommachine diende om het water op te pompen en het hogere deel van het landgoed te bevloeien ter vervanging van de vijzel-windmolen die bij windstilte te weinig water opvoerde voor de vijvers, sloten en fonteinen van Groenendaal. Deze stoommachine is een van de uitzonderlijke voorbeelden geweest van technische innovatie op buitenplaatsen. Rond 1842 is de machine gedemonteerd en als schroot aan een Haarlemse sloper verkocht. Inmiddels zorgt een elektrische voor bemaling bij windstil weer. Het molentje neemt dat over bij voldoende wind.

De heer Guus boers kan zelf bepalen wanneer hij de molen bezoekt. Dat doet hij dikwijls op woensdag vertelt hij. Vandaag, 18 oktober 2017, vervangt hij de zomer- voor de winterzeilen. Dit zeildoek wordt op de wieken aangebracht om wind te vangen. Wanneer de molen niet wordt gebruikt rolt de molenaar het doek op. Het blijft dan wel aan de wieken bevestigd, zodat niet iedere keer het doek volledig hoeft te worden opgetuigd bij gebruik van de molen. Uitrollen is dan voldoende. Er bestaat nogal kwaliteitsverschil tussen het zomer- en winterzeildoek.  Het witte zomerzeildoek is gemaakt van katoen. Zoals ik eerder schreef blijft het doek opgerold aan de wieken. Door vocht verweert het gemakkelijk na verloop van tijd. Bovendien gaan er insecten tussen zitten. Vogels beschouwen dat als een heerlijk hapje en pikken zo gaten  in het zeildoek. Het winterzeildoek is bruin van kleur, synthetisch van materiaal en daardoor aanzienlijk sterker. Op onderstaand filmpje is de elektro-motor aan het werk te zien. Deze drijft met behulp van een vijzel (waterschroef) de pomp voor bemaling aan wanneer de molen daarvoor niet kan worden ingezet. Water uit o.a. de Van Merlenvaart wordt zo gebruikt ter voorziening van de omliggende (hoger gelegen) waterpartijen bij ondermeer de kinderboerderij.

Door de hoge bebossing van het aangrenzende Groenendaalse bos vangt de molen soms moeilijk voldoende wind. Vanuit de richting van de Vrijheidsdreef (Noord-West) gaat dat iets beter, nu de bomen daar zijn vervangen door jonge aanplant dat nog wel even nodig heeft om te groeien. Die Noord-westenwind is wel weer wat grilliger vertelt Guus Boers. Het blijft een prachtig plaatje daar in het Groenendaalse !! (hieronder de Vrijheidsdreef)

Cookieinstellingen